Jak używać i dbać o patelnie żeliwne?

Patelnia żeliwna funkcjonuje ostatnio jako nowość i obiekt pożądania wielbicieli kulinarnych wyzwań. Tymczasem żeliwna patelnia to naczynie kuchenne uwielbiane za swoje walory już od dawien dawna. Jeśli umie się takiej patelni używać, staje się ona niezastąpionym pomocnikiem w trakcie smażenia, grillowania i duszenia potraw, który w dodatku potrafi służyć niezwykle długo i dobrze, zapewniając przygotowanym daniom wyśmienity smak, walory zdrowotne, pożądaną formę i konsystencję. Żeliwo, czyli bardzo odporny na zniszczenie stop złożony z żelaza i węgla, to materiał, który doskonale odnajduje się w kuchni. Naczynia z żeliwa równomiernie się nagrzewają, świetnie rozprowadzają ciepło i długo utrzymują temperaturę. Właściwości żeliwa wpływają również na inne liczne zalety, z których słyną patelnie żeliwne – uniwersalne, długowieczne i wyjątkowo praktyczne. 

Najważniejsze zalety patelni żeliwnych, o których trzeba wiedzieć!

Patelnie żeliwne, dzięki temu, że ich powierzchnia równomiernie rozprowadza ciepło, pozwalają dobrze i bez przywierania wysmażyć przyrządzane na nich potrawy, także przy użyciu małych ilości tłuszczu. Patelnia żeliwna potrafi dość długo się nagrzewać, ale i stygnie zdecydowanie dłużej niż inne patelnie, a to, że żeliwna patelnia długo będzie utrzymywała ciepło przygotowanej potrawy, to jej kolejny unikalny atut. Dania przyrządzone na patelni żeliwnej można również na niej serwować, by dłużej cieszyć się ich walorami smakowymi i aromatem. Żeliwo wytrzymuje bardzo wysokie temperatury, dlatego patelnie żeliwne mogą być wkładane do piekarnika i z powodzeniem zastępować naczynia żaroodporne. Ponieważ wysokiej jakości patelnie żeliwne, za których wykonanie odpowiada sprawdzony producent, wytwarza się bez użycia chemicznych domieszek, potrawy przygotowane na nich są bezpieczne, zdrowe i mają świetny, wolny od zniekształceń, smak. Warto również wiedzieć, że patelnia żeliwna pod wpływem ciepła w trakcie smażenia wydziela śladowe ilości drogocennego dla naszego zdrowia żelaza, które w ten sposób wzbogaca skład odżywczy potrawy przygotowanej na patelni z żeliwa. Na żeliwnej patelni danie można nie tylko wysmażyć równomiernie, ale też nadać mu w razie potrzeby kuszącą kruchość, chrupkość i złocistą barwę. Żeliwne patelnie są ponadto bardzo trwałe, niemal niezniszczalne i odporne na uszkodzenia, nie wybrzuszają się ani nie odkształcają, a jeśli odpowiednio się o nie troszczymy, nie zawodzą przez lata. Ponadto żeliwna patelnia, poza nielicznymi wyjątkami, nadaje się do użycia na każdym typie kuchenki. Chociaż prawdą jest to, że o patelnię żeliwną trzeba odpowiednio dbać, by naczynie długo zachowało swoje zalety, patelnie z żeliwa nie mają sobie równych, stąd zresztą tak duża ich popularność, zwłaszcza w kuchniach zarządzanych przez profesjonalnych kucharzy. 

Czy żeliwne patelnie mają wady?

Dla niektórych osób wadą patelni żeliwnych jest ich duża waga, ale to, co dla jednych jest mankamentem, dla innych ma charakter zalety. Ciężar żeliwnej patelni czyni ją bowiem bardziej stabilną. Trudno taką masywną patelnię strącić z kuchenki czy innej powierzchni. Wady, które najczęściej pojawiają się w kontekście patelni żeliwnych, dotyczą głównie ich podatności na korozję i wrażliwości na nagłe zmiany temperatury. Faktem jest to, że żeliwo jest bardziej podatne na korozję niż inny materiał. Jednak nowoczesne patelnie żeliwne, które pochodzą od uznanych marek, są w istocie od dawna wolne od tej wady. Takie patelnie żeliwne poddaje się bowiem oksydowaniu, które skutecznie i na długo chroni patelnię przed rdzewieniem. Ponadto, jeśli odpowiednio postępuje się z patelnią żeliwną, ta z pewnością nie zardzewieje. Wystarczy zadbać o to, by patelnia żeliwna zawsze po użyciu trafiała do szafki porządnie osuszona, a problem korozji nigdy nie dotknie posiadanych przez nas naczyń. Bezsprzecznie jedną z największych zalet patelni żeliwnych jest to, że są one niezwykle uniwersalne. Żeliwne patelnie doskonale nadają się do smażenia, grillowania, powolnego duszenia potraw mięsnych i warzywnych, przyrządzania sosów i przygotowania dań z piekarnika. Ostatnio zresztą coraz częściej pojawiają się w sprzedaży wyspecjalizowane patelnie z żeliwa o różnych kształtach i głębokościach. Za taką nowość uchodzą m.in. patelnie przeznaczone specjalnie do duszenia, smażenia naleśników, paelli, a nawet do wypiekania pizzy.

Na jaką patelnię żeliwną warto się skusić?

Przy wyborze patelni żeliwnej warto kierować się renomą jej producenta. Patelnia żeliwna wykonana z dobrej jakości stopu, poddana dodatkowym zabiegom podnoszącym jej odporność czy wzbogacona o powłokę zapobiegającą przywieraniu i przypalaniu, to nabytek, z którego faktycznie można być zadowolonym przez wiele lat. Sprawdzony producent nie umieści też w swojej kolekcji patelni bez wcześniejszych testów i zawsze zapewni na swój produkt długookresową gwarancję. Nie bójmy się też zapłacić za żeliwną patelnię więcej – to wydatek, który poniesiemy raz na wiele lat. Ponadto w okresie użytkowania jednej patelni żeliwnej zapewne musielibyśmy kupić kilka lub kilkanaście innych, co okazałoby się jeszcze większym kosztem niż inwestycja w nieporównywalnie lepszą patelnię żeliwną. Wybierając patelnię z żeliwa, należy także ocenić jej funkcjonalność oraz przeznaczenie. Dobra patelnia żeliwna to doskonałe naczynie, które sprawdzi się przy każdej technice termicznej obróbki potraw. Można oczywiście spróbować dobrać do swojej kuchni jedną uniwersalną patelnię z żeliwa do wielu różnych zadań, jednak najrozsądniej jest wyposażyć się w różne warianty patelni żeliwnych. To nie tylko usprawni przygotowanie posiłków, ale też pozwoli uniknąć problemów. W przypadku patelni żeliwnych, przy których myciu należy wystrzegać się detergentów, jedna patelnia do wszystkiego to też idea wyjątkowo trudna do zrealizowania. Ciężko wyobrazić sobie wykorzystanie patelni żeliwnej używanej wcześniej do smażenia ryb w celu przyrządzenia faworków. Ponadto standardowa patelnia żeliwna nigdy nie będzie tak funkcjonalna, jak jej wyspecjalizowany odpowiednik. Warto więc sprawić sobie nie jedną, a kilka patelni żeliwnych, bo to zdecydowanie podwyższy komfort gotowania i jakość przyrządzanych dań. 

Jakie patelnie żeliwne warto mieć w swojej kuchni? 

Świetnym pomysłem zawsze będzie patelnia z żeliwa w swojej klasycznej odsłonie, jaką jest średniej wielkości i wysokości patelnia wyposażona w praktyczną rączkę. Na takiej patelni żeliwnej wygodnie przygotujemy na śniadanie jajko sadzone, usmażymy mięso na obiad i podsmażymy krokiety na szybką kolację. Takim wielozadaniowym ideałem jest patelnia żeliwna o średnicy 28 cm od Kuchenprofi. To wyjątkowo poręczna i funkcjonalna patelnia z żeliwa z powłoką nieprzywierającą, przystosowana do wszystkich kuchenek i zaprojektowana tak, by ułatwić wykonanie typowych dla patelni zadań. Patelnia żeliwna Kuchenprofi doskonale nadaje się do obróbki termicznej przy użyciu skromnych ilości tłuszczu. Do jej powierzchni w trakcie smażenia nic nie przykleja się i nie przyczepia, dzięki zastosowaniu powłoki nieprzywierającej, której nadano dodatkowo specjalną strukturę. Natomiast amatorzy grillowanych smakołyków powinni zaprosić do swojej kuchni patelnię do grillowania fenomenalnej francuskiej marki Staub. Kwadratowa grillowa patelnia żeliwna Staub to perfekcyjny popis możliwości i unikatowych właściwości patelni z żeliwa. Żeliwo nadaje patelni grillowej Staub niezwykłą odporność oraz w znaczący sposób ułatwia precyzyjne wysmażenie steków i mięs. Nawet jeśli patelnia znajdzie się w rękach początkującego, grillowanie zakończy się sukcesem, ponieważ patelnia żeliwna Staub nie tylko równomiernie rozprowadza ciepło, ale też nie przypala. Wszystko za sprawą zastosowania innowacyjnej kilkuwarstwowej emaliowanej powłoki. Typowa dla patelni grillowych forma i specyficzna struktura dna patelni gwarantuje potrawom nie tylko atrakcyjny wizualnie wzór paseczków, ale przede wszystkim pozwala przyrządzić niskotłuszczowe, niskokaloryczne i zdrowe danie. Wyżłobienia na dnie patelni żeliwnej Staub są na tyle głębokie, że potrafią przytrzymać cały nadmiar wytopionego z mięsa tłuszczu, zupełnie jakby w naszej kuchni pojawił się prawdziwy grill! Co szczególnie cieszy, patelnia żeliwna Staub może być używana na wszystkich typach kuchenek, a nawet może trafić do piekarnika. Z kolei inna nowość od tej samej uwielbianej marki  – żeliwna patelnia do duszenia Staub to obowiązkowa pozycja do powolnej obróbki dań. Trzeba przyznać, że duszenie potraw na patelni żeliwnej Staub to czysta przyjemność. Patelnia jest głęboka i pojemna, ale bardzo poręczna. Oczywiście została dodatkowo wyposażona w nieprzywierającą powłokę i szczelną pokrywę. Solidne uchwyty pozwalają na bezproblemowe przenoszenie wypełnionej patelni, której ciężar może być wówczas spory. Uchwyty są świetnie wyprofilowane, więc patelnia nie wymsknie się, nawet jeśli łapiemy za jej rączki w rękawicach kuchennych. Do tego żeliwna patelnia do duszenia Staub ma jeszcze jeden ogromny atut – przepiękną zieloną glazurę na zewnętrznej powierzchni. Emaliowanie sprawia, że mycie patelni jest prostsze, a naczynie świetnie prezentuje się na stole. 

Jak postępować z patelnią żeliwną, by nie narazić jej na uszkodzenia?

Patelnia żeliwna charakteryzuje się długą żywotnością i pozwala na bezproblemowe smażenie, ale pod warunkiem, że odpowiednio o nią dbamy. Dotyczy to zarówno czynności wykonywanych w trakcie przyrządzania potraw, jej czyszczenia, jak i przechowywania. Żeliwo to specyficzny materiał, z którym trzeba obchodzić się delikatnie, by zachować wszystkie zalety patelni żeliwnej i jednocześnie zniwelować potencjalne jej wady. Jak postępować z żeliwną patelnią najczęściej podpowiada użytkownikom jej producent, formułując zalecenia, które pozwolą długo utrzymać patelnię z żeliwa w dobrej kondycji. Koniecznie trzeba zapoznać się z tymi poradami i ich przestrzegać, zwłaszcza że producenckie zalecenia mogą się nieco różnić w zależności od modelu patelni żeliwnej. Na przykład emaliowane patelnie żeliwne nie wymagają tzw. sezonowania ani przygotowania do pierwszego użycia. Tymczasem żeliwne patelnie nieposiadające dodatkowych powłok, należy co pewien czas konserwować i odpowiednio przygotować nim rozpoczniemy smażenie. Dobre przygotowanie patelni do pierwszego użycia zapewni jej dodatkową ochronę i zapobiegnie przywieraniu do niej składników. Nową żeliwną patelnię należy zatem umyć ciepłą bieżącą wodą, bez użycia detergentów, osuszyć i posmarować olejem jadalnym (dobra będzie też oliwa z oliwek), a następnie umieścić w piekarniku ustawionym na temperaturę 150 C i wypalać przez 60 minut. Po wyjęciu z piekarnika, gdy patelnia przestanie być ciepła, delikatnie należy usunąć z niej nadmiar tłuszczu i odstawić patelnię w suche miejsce. Prócz tego, że producent udziela zwykle wskazówek, jak używać patelni z żeliwa, istnieje także kilka żelaznych zasad, których w postępowaniu z patelniami tego rodzaju należy przestrzegać. Żeliwne patelnie nie lubią nagłych skoków temperatur. Nie należy zatem szybko rozgrzewać patelni żeliwnej na największym palniku ani gwałtownie jej schładzać, np. zalewać gorącego naczynia zimną wodą. Nie wskazane jest także umieszczanie na patelni żeliwnej mrożonych produktów czy podlewanie potrawy mocno schłodzonymi płynami. Najlepiej będzie, jeśli zadbamy o to, by produkty przeznaczone do smażenia miały temperaturę pokojową. Szok termiczny dla patelni żeliwnych jest bardzo niebezpieczny. Groźne dla cennych właściwości żeliwnej powierzchni może być także przyrządzanie potraw zawierających kwasy, alkohol, duże ilości cukru. Sok pomidorowy czy wino mogą uszkodzić ochronną warstwę na dnie patelni żeliwnej. Wówczas, aby patelnia żeliwna znów stała się lśniąca, śliska i gładka, trzeba ją oczyścić i ponownie zabezpieczyć olejem lub zakonserwować przez wypalanie. W czasie smażenia na patelni żeliwnej można używać przyborów kuchennych z każdego materiału, ponieważ żeliwo jest bardzo odporne. Najlepsze będą jednak łopatki silikonowe i drewniane. Ponieważ patelnie żeliwne bywają wrażliwe na wilgoć, trzeba pamiętać o ich dokładnym osuszeniu po każdym użyciu. Można w tym celu użyć papierowego ręcznika, ściereczki lub odstawić patelnię na ciepły palnik. By uniknąć rdzewienia naczyń, patelnie żeliwne powinno się przechowywać w suchym miejscu. Żeliwna patelnia długo też pozostanie funkcjonalna, jeśli będzie odpowiednio czyszczona. Nieumiejętne postępowanie podczas mycia patelni żeliwnej może doprowadzić do jej uszkodzenia lub nawet całkowitego zniszczenia!

Jak prawidłowo myć patelnie żeliwne?

Naczynia żeliwne należy myć ręcznie i używać do tego delikatnych przyrządów. Do zmywarki mogą trafić jedynie te patelnie żeliwne, na których producent umieścił stosowne oznaczenie. Do mycia naczyń żeliwnych nie są wskazane zarówno płyn do naczyń, jak i inne silne detergenty, proszek czy mleczko. Nie należy również stosować żadnych ostrych przyborów w trakcie mycia patelni żeliwnej, bo to może uszkadzać powłokę zapobiegającą przypalaniu i przywieraniu. Do oczyszczania patelni żeliwnej najlepiej nadają się zatem ciepła woda i ewentualnie sól. Jeśli zabrudzenia nie są silne, wystarczy zalać patelnię wodą i przetrzeć miękką gąbką, a następnie porządnie osuszyć. Gdyby do żeliwnej patelni zaczęły przywierać potrawy albo coś na niej przypalisz, posyp ostudzoną patelnię solą i delikatnie zetrzyj zabrudzenia. Jeśli ten zabieg nie usunie wszystkich nieczystości, umieść na dnie patelni z żeliwa warstwę soli i podgrzej naczynie, a po wystudzeniu patelni i odsypaniu soli nic nie powinno już do niej przywierać. Na silne zabrudzenie patelni żeliwnej pomoże też zalanie naczynia gorącą wodą i podgrzewanie go aż przypalone resztki dnia same odlepią się od ścianek. Po umyciu zawsze można też patelnię przetrzeć olejem, a następnie usunąć jego nadmiar i dobrze patelnię osuszyć. Jest to dobra i najprostsza metoda konserwacji patelni z żeliwa.

Jak konserwować patelnię żeliwną i na czym polega tzw. sezonowanie?

Patelnia żeliwna prócz olejowania może wymagać po dłuższym czasie również sezonowania. Sezonowanie ma na celu wytworzenie na powierzchni żeliwa nieprzywierającej powłoki, co odbywa się poprzez wypalenie go w obecności tłuszczu. Tak powstała powłoka potrafi naprawdę długo ochronić powierzchnię patelni i skutecznie zapobiegać przywieraniu potrawy. Sezonowanie patelni żeliwnej czasem wystarcza na lata, czasem potrzebne jest częściej – wszystko zależy od tego, jak na co dzień dbamy o patelnię żeliwną. Sezonowanie wymaga umycia patelni, wysuszenia i wysmarowania jej wszystkich powierzchni niewielką ilością oleju. Tak przygotowana żeliwna patelnia powinna następnie trafić do piekarnika rozgrzanego do 200 C i wypalać się w nim przez godzinę. Zabieg sezonowania patelni żeliwnej należy powtórzyć, najlepiej 4-6 razy, a pomiędzy każdą kolejną sesją trzeba pozwolić patelni samoczynnie ostygnąć. 

Czym wyróżniają się żeliwne patelnie, które oferuje sklep internetowy Super Wnętrze?

Patelnie żeliwne dostępne w naszej kolekcji to naczynia najwyższej jakości, które charakteryzuje nie tylko wyjątkowa trwałość i niezawodność, ale również nieskazitelny standard wykonania i oryginalny design. W celu realizacji usług sprzedaży na najwyższym poziomie dbamy o to, by wśród naczyń przez nas wyselekcjonowanych znalazły się niezawodne i najbardziej funkcjonalne modele renomowanych i sprawdzonych marek. Naszą kolekcję tworzą ponadto zarówno uniwersalne patelnie żeliwne, jak i wyspecjalizowane żeliwne naczynia w najbardziej poszukiwanych wariantach: do smażenia, duszenia i grillowania. Nasz sklep internetowy dba również o to, by była dostępna dla Państwa każda godna polecenia nowość, za którą odpowiada rzetelny producent i która usprawni przygotowanie posiłku w domu czy profesjonalnej restauracji.